Erzurum il merkezinin 15 kilometre kuzeybatısında, Ilıca ilçesi sınırları içinde yer alan Karaz, yaklaşık 15 metre yüksekliğinde ve 200 metre çapındadır.
Karaz‘da ilk kazılar 1942-44 yılları arasında Türk Tarhi Kurumunca gerçekleştirilmiştir. Kazılar sonucunda, Osmanlı, Bizans, Demir Çağı ve İlk Tunç Çağı kültürlerinin varlıkları saptanmışıtır. Karaz‘ın en ilginç yanı M.Ö. 3000’li yıllar olarak tarihlendirilen Filistin’deki Kirbet ve Kerak yerleşimlerinde görülen kabartma bezekli çanak çömleklerin benzerlerinin burada İlk Tunç Çağında kullanılmaya başladığının saptanmasıdır. Kazılarda bulunan çanak çömlekler siyah astarlı, çok parlak perdahlı, geometrik çizgilerle kaplıdır. Bü tür kaplar tüm Doğu Anadolu’daki yerleşim yerlerinde de bulunmuştur ve Karaz Çanak Çömlek Kültürü adı verilmiştir. Karaz kültürü yukarıda da bahsedildiği üzere Filistin’e kadar yayılmıştır.
İlk Tunç Çağında, tarım ve özellikler hayvancılıkla uğraşan Karaz halkı, taş temelli, kerpiç duvarlı ve dün damlı binalar inşaa etmişlerdir.
