Bu yıl çocuklarımdan biri dördüncü, diğeri ise birinci sınıfa gitmeye başladı. Ve ben kendimi her gün onlara aynı soruyu sorarken buluyorum: “Bugün okul nasıl geçti?” Ama maalesef onlardan sürekli aynı cevapları alıyorum, üstelik bana aslında hiçbir şey anlatmayan cevaplar: “İyi” ya da “güzel”.
Ama ben çok daha fazlasını bilmek istiyorum!!
Ya da en azından ‘tam’ bir cümle duymak istiyorum. Geçen gece oturup okulla ilgili sorabileceğim farklı ve ilgi çekici sorulardan oluşan bir liste yaptım. Sorularım mükemmel değil, ama en azından onlara uzun cümleler şeklinde cevaplar alabiliyorum. Hatta bazı sorular çok ilginç sohbetlere dönüşebiliyor. Bazen de çok eğlenceli cevaplara. Ama en önemlisi bu sorular, çocuklarımın okul hakkında ne düşündüğünün ve hissettiğinin içyüzünü anlamama yardım ediyor.
1. Bugün okulda olan en iyi şey neydi? (Bugün okulda olan en kötü şey neydi? )
2. Bugün seni güldüren bir şeyi anlatsana.
3. Eğer seçme şansın olsaydı, sınıfta kimin yanında oturmak isterdin? (Kimin yanında oturmak istemezdin? Neden?)
4. Okuldaki en harika yer neresi?
5. Bugün duyduğun en tuhaf kelime hangisiydi? (ya da birinin anlattığı en tuhaf şey)
6. Bu akşam öğretmenini arasam, senin hakkında bana neler anlatır?
7. Bugün herhangi birine nasıl bir yardımın dokunmuştur sence?
8. Bugün herhangi birinin sana nasıl bir yardımı dokundu?
9. Bugün öğrendiğin bir şeyi anlatsana.
10.Bugün en çok ne zaman mutlu oldun?
11. Bugün en çok ne zaman sıkıldın?
12. Eğer sınıfına bir uzay gemisi inseydi ve uzaylılar birini ışınlasalardı, kimi almalarını isterdin?
13. Teneffüste daha önce hiç oynamadığın birisiyle oyun oynasaydın, o kişi kim olurdu?
14. Bugün olan iyi bir şey anlatsana.
15. Bugün öğretmen en çok hangi kelimeyi kullandı?
16. Sence okulda neyi daha çok öğrenmelisin/yapmalısın?
17. Sence okulda neyi daha az öğrenmelisin/yapmalısın?
18. Sence sınıfta kime karşı daha iyi davranabilirsin?
19. Teneffüste en çok nerede oynuyorsun?
20. Sınıfınızdaki en komik kişi kim? Neden komik sence?
21. Öğle yemeğinin en sevdiğin yemeği hangisiydi?
22. Eğer yarınki öğretmen sen olsaydın, neler yapardın?
23. Sınıfta okula ara vermeye ihtiyaç duyan biri var mı sence?
24. Eğer sınıfta herhangi biriyle yerini değiştirebilecek olsaydın, kiminle pazarlık yapardın? Neden?
25. Bugün okulda kalemini kullandığın üç farklı zamanı anlatır mısın?
*****
Şimdiye kadar en güzel cevapları 12, 15 ve 21′inci sorulardan aldım. “Uzaylı” olana benzeyen sorular, çocuklara, sınıfta kimi istemediklerini söylemenin tehdit edici olmayan bir yolunu sunuyor. Böylece size “neden” diye sorabildiğiniz bir sohbetin kapısını açıyor. Bu konuşmalar daha önce hiç bilmediğiniz konuların açılmasını sağlıyor.
Aldığımız cevaplar bazen gerçekten çok şaşırtıcı oluyor. 3′üncü soruyu sorduğumda çocuklarımdan birinin, sınıfta artık en iyi arkadaşlarından biriyle oturmak istemediğini keşfettim. Bunu kötü niyetinden ya da karşı tarafı üzmek istediğinden değil, başka insanlarla da bir şeyler yapabilme olanağı kazanmak için istiyordu.
Çocuklarım büyüdükçe, onlarla ilişkimi koruyabilmek için sürekli daha fazla çalışmak ve emek vermek zorunda olduğumu biliyorum. Ama bildiğim bir şey daha var: Buna kesinlikle değer!
Çeviri: Demet Sunar
