Ülkemizde genel olarak, eğitime ve eğitimciye gerekli önemin verilmediği aşikar. Her ne kadar ülkemizdeki üniversitelerde eğitim alanında araştırmalar ve projeler yürütülüyor olsa da, ülkemizde kaliteli eğitim veren okulların sayısının yanı sıra çocuklarının kaliteli eğitim alması konusunda farkındalığa sahip ebeveynlerin sayısın az olduğu bir gerçek.
Öğrenciler, kendilerinin ve ailelerinin koydukları hedeflere ulaşmak için sürekli pratik yapıyorlar ve yeni bir şeyler öğrenmeye gayret ediyorlar. Fakat kaliteli öğrenme süreci geçirmek için, eğitim alanında yeterli bilgiye sahip olmak ve bilişsel bilim alanında yapılan araştırmaları yakından takip etmek gerekiyor. Bu araştırmaların yapılması ve öğrencilere doğru eğitimin sunulmasının eğitimcilerin görevi olduğunu düşünüyor olabilirsiniz. Ancak eğitim yalnızca öğretmenin ve öğrencinin dahil olduğu bir süreç değildir. Öğretmen, okulların fiziki koşulları, sınıflardaki yaşıtların durumu, ebeveynlerin ve öğrencinin farkındalık seviyeleri, ebeveynlerin sunduğu fırsatlar, kişinin bilişsel kabiliyetleri gibi birçok faktörün, kişinin öğrenme süreçlerine etkisi olduğunu söyleyebiliriz.
Yukarıda bahsettiklerimiz, çoğunlukla eğitimin bir eğitim kurumu öncülüğündeki sürecini kapsıyordu. Fakat, doğal olarak, yalnızca okullarda ya da eğitim merkezlerinde öğrenmiyoruz. Hayatımız boyunca karşılaştığımız her olgu, yeni bir şeyler öğrenmemizi ve tecrübeler kazanmamızı sağlıyor. Sonuç olarak hayatımızın her anında dahil olduğumuz öğrenme süreçlerinin daha verimli geçmesi, oldukça önemli.
Bu yazıda, yapılan araştırmalardan derlenmiş ve eğitim-öğretim süreçlerinin geliştirilmesinde size yardımcı olabilecek 7 bilgiyi bulabilirsiniz.
1- Yetenekler, Parçalar Halinde Kolaylıkla Kazanılabilir
Diyelim ki, gitar çalmayı öğrenmek istiyorsunuz. Gitar çalmaya yeni başladığınızda da, tek seferde Rodrigo’nun gitar konçertosunu öğrenmeyi ve doğru bir şekilde çalmayı tabii ki umut etmiyorsunuzdur. Yapılan araştırmalara göre, küçük hedefler halinde parça parça öğrenmek ve bütün bu öğrenilenleri birleştirmek, bütün bir yeteneğin kazanılmasını kolaylaştırıyor. Gitar örneği üzerinden devam edecek olursak, gitara başladığınızda ilk olarak birkaç akort öğrenip, bu akortların seslerini ayrı ayrı ve doğru bir şekilde çalmaya başlayıp daha sonra bu akorlar üzerinden doğru ritmde şarkılar çalmayı öğrenmek çok daha faydalı olabilir.
2- Özellikle Yeni Bilgi Kaydedilirken, Çoklu Görev (multitasking) İşe Yaramıyor
Birçok insan, insan beyninin 2 farklı göreve aynı anda eşit dikkati ayıramayacağının farkında. Fakat insanların çok azı bu bilgiyi öğrenme süreçlerinde kullanıyor.
İlk maddede, bir yeteneği kazanırken özellikle küçük parçalar halinde öğrenmenin faydalı olacağını söylemiştik. Burada önemli olan nokta ise, her bir küçük parçaya ayrı ayrı bütün enerjinizi ayırmanız gerektiğidir. Eğer dikkatiniz dağılırsa, orijinal görevinize yeniden dikkatinizi toplamanız, kabaca 25 dakika sürüyor.
Birçok şeyi aynı anda öğrenmeye çalışırsanız, zamanla farklı konseptleri ya da yetenekleri yarım yamalak öğrenmiş oluyorsunuz ve herhangi bir alanda uzmanlaşamıyorsunuz.
3- Öğrenmeye Çalıştığınız Şeyleri Not Almak, O Bilginin Sağlamlaşmasını Sağlıyor
Eğer bilgiyi anlamaya çevirmek istiyorsanız, yapılan araştırmalara göre, o bilgiyi kağıt kalem ile not almanız faydalı olabilir.
2014 yılında yapılan bir araştırmaya göre, kalem kağıtla not alan öğrenciler, bilgisayarlarına not alan öğrencilere göre daha iyi öğreniyorlar. Bulgular, kağıt kalem kullanarak not alan öğrencilerin, olguları daha iyi hatırladıklarını, karmaşık bilgileri daha iyi sınıflandırdıklarını ve bilgiyi daha iyi birleştirdiklerini gösteriyor.
Araştırmacılar, kağıt ile kaleme fiziksel temasın daha sağlam bilişsel bağlantıların kurulmasını sağladığını belirtiyorlar.
4- Hata Yapmak, Öğrenmenin Bir Parçası
Öğrenme; denemek, yanılmak ve nerede hata yaptığınızı bulmaktan geçer. 2014 yılında motor öğrenme üzerine yapılan bir çalışmanın bulgularına göre, beynimiz de hatalarımızı kaydediyor. Dolayısıyla daha sonra bu hafızalarımızın üzerinden geçip daha iyisini yapmamız mümkün. Eğer ebeveynler çocuklarını hiç hata yapmamak üzerine yetiştirirlerse ya da hata yaptıklarında onlara acımasız cezalar verirlerse, çocuklar oldukça değerli bilgileri öğrenme fırsatını kaçırabilirler.
5- İyimser Olmak, Başarılı Olmaya Yardımcı Oluyor
Öğrencileri negatif pekiştirme ile baskı altına almak, öğrencilerde mental kızgınlığa sebep oluyor. Bu öğrenciler kendilerinden şüphe ediyorlar ve kaygı hissediyorlar. Bu iki etmenin de öğrenmenin zehri olduğunu söylemek mümkün.
Profesör Alison Wood Brooks’a göre; kaygı, gerçek çözümleri keşfetmenin ve çözümlere giden etkin düşünce modellerinin üretilmesinin önüne geçiyor. Pozitif psikoloji üzerine on yıllardır yapılan araştırmaların bulgularına göre, eğer bir konuya açık fikirli yaklaşıyorsak ve gelişmemiz için yeterli alanı o konuya ayırıyorsak daha başarılı olabiliyoruz. Sonuç olarak öğrenememiş olmak ya da hatalar yapmak, ebeveynler için bir ölçüt olmamalı. Ebeveynler, çocuklarına öğrenmenin keşfetmek olduğu fikrini aşılamalı.
6- Bilinen Konseptleri Bilinmeyenler İçin Kullanın
Eğer bir birey, bir konuyu anlamakta zorluk çekiyorsa, halihazırda bildiği başka bir konu yardımıyla daha rahat öğrenmesi sağlanabilir. Bu durumu benzeşimler kurma üzerinden de düşünebilirsiniz. Örneğin matematikteki eğimi öğrenmekte zorluk çeken bir bireye, eğim kavramı futboldaki falsolu serbest vuruş üzerinden anlatılabilir. Kafa karıştırabilecek kavramları öğrenmede oldukça faydalı olan bu pratiklere bağlantılı öğrenme adı veriliyor.
7- Başka İnsanlara Öğretmek, Kendi Öğrenmenizi de Geliştiriyor
Başlıktaki durum, ‘protégé effect’’ yani kabaca yardım etme etkisi olarak adlandırılıyor. Daha önce öğrendiğiniz bir konsepti kendi kelimelerinizle sunduğunuz zaman yalnızca o konudaki uzmanlığınızı aktarmakla kalmıyorsunuz, aynı zamanda o konu üzerindeki kavrayışınızı da arındırıyorsunuz.
Yani bir bilgiyi küçük parçalara ayırarak başkasının anlayabileceği şekilde aktarmanız, konuyu daha derinlemesine öğrenmenizi de sağlıyor. Öğrencilerin genel olarak canını sıksa da, öğrendikleri kavramları kendi kelimeleri ile ifade etmeleri, öğrenmenin pekişmesi için oldukça faydalı olabiliyor.
Kaynaklar ve İleri Okuma:
-Understanding the Pareto Principle (The 80/20 Rule), Better Explained, Retrieved from https://betterexplained.com/static/articles/understanding-the-pareto-principle-the-8020-rule/
-Cain, M.S., Leonard, J. A., Gabrieli, J. D. E., and Finn, A. S. Media multitasking in adolescence. Psychonomic Bulletin & Review, 2016 DOI:10.%u200B3758/%u200Bs13423-016-1036-3
-The Pen Is Mightier Than the Keyboard; Advantages of Longhand Over Laptop Note Taking, Psychological Science June 2014 vol. 25 no. 6 1159-1168 DOI:10.1177/0956797614524581
-A memory of errors in sensorimotor learning, Science 12 Sep 2014, Vol. 345, Issue 6202, pp. 1349-1353
DOI:10.1126/science.1253138
-Brain, Interrupted; Focus on Distruction, NY Times, Retrieved from http://www.nytimes.com/2013/05/05/opinion/sunday/a-focus-on-distraction.html?_r=1
-Drake Baer, Feeling Anxious? Why Trying To “Keep Calm” Is A Terrible Idea, Fast Company, Retrieved from https://www.fastcompany.com/3022177/leadership-now/feeling-anxious-why-trying-to-keep-calm-is-a-terrible-idea
-Neuroplasticity: Changes in grey matter induced by training, Nature 427, 311-312 (22 January 2004) Doi:10.1038/427311a
-Wendy A. Suzuki, Associative Learning and the Hippocampus, American Psychological Association, Retrieved from http://www.apa.org/science/about/psa/2005/02/suzuki.aspx
-Explaining the Relation Between Birth Order and Intelligence, Science 22 Jun 2007, Vol. 316, Issue 5832, pp. 1717 DOI: 10.1126/science.1141493
Kaynak
