ESKİ MEZOPOTAMYA – Samarra Dönemi (MÖ 5300-5100) Bölüm7
Samarra Kültürü, Hassuna kültürünün geliştiği bölgenin daha güneyinde, Orta Mezopotamya’da Zagros Dağlarının otlaklarla kaplı eteklerinde ortaya çıkmıştır. Kendine özgü boyalı bir tür çanak çömlek grubu ile temsil edilen Samarra Kültürü yerleşmelerinden en ünlüleri Tel’ül Savvan, Coğa Mami ve Samarra’dır. Samarra Dönemi basit de olsa Mezopotamya’da sulama kanallarının açıldığı ilk dönemdir. Coga Mami’de saptanan kanallar bu döneme tarihlenmektedir. Bitki kalıntıları arasında evcilleştirilmiş tahıllar dışında iri keten tohumlarının bulunuşu gerçekte düzgün sulama yapıldığının belirtisidir. Ne yazık ki bu toplumlardan keten ve yünlü kumaş örnekleri günümüze gelememiştir. Yağmura dayanan kuru tarım yerine kanallar açılmasıyla geliştirilen sulu tarım yerleşmelerindeki nüfusun atmasına neden olmuştur.
Bu dönemdeki dörtgen planlı yapılarda yaklaşık 60 cm boyutunda kaliteli kerpiç kullanılmaya başlar. Konutların içine ve dışına duvar ortalarına ve köşelere konan payandalar daha sonraki kültürlerdeki tapınak mimarisinin öncüsü olarak değerlendirilir. Tel’ül Savvan’da on beş odalı büyük yapılar gün ışığına çıkarılmıştır. Etrafı hendekle ve duvarla korunan Coga Mami gibi küçük köy yerleşmeleri bulunmaktadır. Samarra Dönemi’nde de buğdaya ek olarak mercimek ve bakla yetiştirilmekte, koyun, keçi ve domuz beslenmektedir. Samarra çömlekçi ustaları koyu kahverengi boya ile güzel desenlerle süslenmiş ve iyi pişirilmiş kaplar üretmişlerdir. Ayrıca su mermerinden oyularak yapılmış kaplar ve kadın heykelcikleri de bu dönem sanatkârlarının ustalıklarını göstermektedir.
