Sahne: Bir çocuğun doğum günü partisi.
Çoğumuz, küçük çocuğun – çocuğunuz ya da bir arkadaşınızın ya da akrabanızın çocuğu olabilir – kendisine getirilen hediyelere nasıl saldırdığını izlemişizdir. Bir paketin içinde ne olduğunu görür ve sonra onu hemen bir kenara atıp bir sonrakine geçer. Yanında ona sürekli “teşekkürler” demeyi hatırlatan bir ebeveyn durur. Pek işe yaramaz ama. Kendini bir şekilde çaresiz hisseden ebeveyn, en sonunda hediyenin ne kadar özel olduğuna, oğlunun ya da kızının onu ne kadar istediğine dair yorumlar yapmaya başlar.
Aşırı abartılı bir olaya dönüşebilen doğum günü partileri, ebeveynlerin çocuklarını şımartmalarının ve her şeyi kendilerine hak görme duygusunu hissetmelerini sağlamanın yollarından sadece biridir. Tam olarak istedikleri şeye kavuştuklarında, onları “hemen şimdi!” olmaları gereken bir yerlere götürmek için işimizi gücümüzü bıraktığımızda ya da gece daha rahat uyumaları için okul projelerini bitirmeye söz verdiğimizde çocuklarımızın yüzlerinin nasıl aydınlandığını görmekten büyük zevk alırız.
Çok Fazla Mutlu Edilmek
Ancak çocuklar istedikleri her şeye kavuştuklarında, her şeyi kendine hak görme duygularını beslemiş oluruz, ancak bu arada minnet duyguları bir kenara atılır. Pozitif ebevenylik çözümleri üzerine çalışmalar yapan yazar Amy McCready’e göre bu, çocuklarının mutlu olmalarını sağlamak için yapabilecekleri her şeyi yapan ebeveynlerin sebep olduğu bir “Hep Bana, Hep Bana” salgını.
“Bu salgın, genellikle “aşırı ebeveylikle” başlıyor: Aşırı sımartmak, aşırı korumak, aşırı üzerine düşmek, aşırı övmek ve çocukların sonsuz taleplerini yerine getirmek için kırk takla atmak… Günümüz ebeveyn jenerasyonu çocuklarının mutluluğuna, rahatına ve başarısına aşırı derecede emek veriyor ve yatırım yapıyor” diyor McCready.
“Aşırı ilgili ebeveynler, çocuklarının her hareketini helikopter gibi takip eder ve yollarına çıkan potansiyel engelleri yok eder” diye ekliyor McCready. “Çocuklarımızı güçlüklerden koruma girişimlerimiz yüzünden, kararlar alma, hatalardan öğrenme ve hayatın iniş çıkışları içinde başarıyla ilerlemek için gerekli olan dayanıklılık ve esneklik duygularını geliştirme fırsatlarını ellerinden almış oluruz. Ve tüm bunları sevgi adına yaparız. Ama fazla iyilik, çocularımızın her daim, istedikleri şeyi istedikleri anda elde etme beklentisi içinde olmalarına sebep olur.”
9 Önemli Belirti
Çocuğunuzun her şeyi kendine hak görme sorunu mu var? McCready, “Hep Bana, Hep Bana” Salgını isimli kitabında, bu problemi yaşayan çocukların yaşadığı belirtileri şöyle özetliyor:
- İyi davranış için rüşvet ya da ödül bekler.
- Yardım etmek için parmağını bile zor kıpırdatır.
- Kendisiyle başkalarıyla olduğundan daha fazla ilgilidir.
- İşler kötü gittiğinde başkalarına suç atar.
- Hayal kırıklığı ile baş edemez.
- Zorluğun üstesinden gelmek için özel ilgi ister.
- Hatalarından kurtarılmayı bekler.
- Kurallar onun için geçerli değilmiş gibi hisseder.
- Sürekli daha fazlasını ister.
Çocuğunuzun her şeyi kendisine hak görme duygusu ne kadar yoğun olursa olsun, kesinlikle azaltılabilir. İşte başlangıç için birkaç öneri: Aşırı korumacı güdülerinizi engelleyin ve çocuklarınızın kendi yapabilecekleri şeyleri onlar adına yapmayı bırakın. Örneğin, acemi bir şöforün kullandığı bir arabaya binen çocuğunuz (küçük ya da ergen) hakkında endişe ediyorsanız, ona “Hayır” deyin ve bu konuda sağlam durun. Elbette çocuğunuz hayal kırıklığına uğrayacak ama siz yine de pozisyonunuzu değiştirmeyin. Çocukların büyük çoğunluğu hayal kırıklığından oldukça hızlı sıyrılma eğilimindedir.
